Historia Unii Europejskiej

Historia Unii Europejskiej to proces wieloetapowy, który odzwierciedla dążenie Europy do pokoju, stabilności i współpracy gospodarczej po II wojnie światowej. Oto kluczowe etapy rozwoju UE

Początki integracji europejskiej (1945-1957)

Integracja

Termin integracja pochodzi od łacińskiego słowa integrare oznaczającego scalanie lub łączenie. Integracja może odbywać się między osobami, grupami społecznymi, mniejszościami narodowymi, państwami. Po II wojnie światowej na kontynencie europejskim pojawiły się organizacje, które integrowały państwa pod względem politycznym, militarnym i gospodarczym. Państwa Europy Zachodniej integrowały się przede wszystkim w ramach wspólnot europejskich oraz – wraz ze Stanami Zjednoczonymi i Kanadą – w ramach Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego (ang. North Atlantic Treaty Organisation, NATO). W sferze gospodarczej najważniejszą rolę w procesie integracji państw Europy Zachodniej odegrały wspólnoty europejskie.

Po II wojnie światowej głównym celem państw Europy Zachodniej była odbudowa gospodarcza oraz zapobieżenie kolejnym konfliktom zbrojnym.

Cel: Wspólna kontrola nad kluczowymi zasobami przemysłowymi (węgiel i stal) miała uniemożliwić prowadzenie wojny między uczestniczącymi krajami.

Kluczowe wydarzenia:

• 1949 – Utworzenie Rady Europy: Organ zajmujący się ochroną praw człowieka i współpracą między państwami.
• 1951 – Traktat Paryski – utworzenie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS): Sześć krajów (Francja, Niemcy Zachodnie, Włochy, Belgia, Holandia i Luksemburg) postanowiło połączyć swoje przemysły węglowy i stalowy, aby zapobiec ryzyku nowej wojny.

Powstanie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (EWG) i Euratomu (1957)

Zacieśnienie współpracy gospodarczej i utworzenie jednolitego rynku stało się kolejnym krokiem w procesie integracji.

Cel: Integracja gospodarcza i budowa wspólnego rynku.

Kluczowe wydarzenia:

• 1957 – Traktaty Rzymskie: Utworzono dwie nowe wspólnoty:
  • Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG) – miała na celu stworzenie wspólnego rynku (swobodny przepływ towarów, usług, kapitału i osób).
  • Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (EURATOM) – miała wspierać rozwój pokojowej energetyki jądrowej.

Rozszerzenie i konsolidacja wspólnot europejskich (1960-1986)

W latach 60. i 70. rosną ambicje związane z utworzeniem jednolitego rynku i wzmocnieniem integracji.

Cel: Rozszerzenie wspólnego rynku oraz pogłębienie współpracy politycznej i gospodarczej.

Kluczowe wydarzenia:

• 1967 – Fuzja EWWiS, EWG i Euratomu w jedno ciało – Wspólnoty Europejskie (WE).
• 1973 – Pierwsze rozszerzenie: Do Wspólnot dołączają Wielka Brytania, Irlandia i Dania.
• 1981 – Grecja przystępuje do Wspólnoty.
• 1986 – Hiszpania i Portugalia dołączają do Wspólnoty.
• 1986 – Jednolity Akt Europejski (JAE): Zapowiedź utworzenia jednolitego rynku do 1992 roku, co miało zwiększyć swobodny przepływ towarów, usług, kapitału i osób.

Ojcowie założyciele

Trudno wyobrazić sobie powstanie wspólnot europejskich bez zaangażowania osób, które z determinacją i wytrwałością dążyły do budowy struktur integracyjnych. Osoby, które głównie przyczyniły się do budowy pokojowej, zjednoczonej Europy po II wojnie światowej, określa się mianem ojców założycieli zjednoczonej Europy. Należeli do nich między innymi:

• Robert Schuman, minister spraw zagranicznych Francji,
• Jean Monnet, francuski polityk i ekonomista,
• Konrad Adenauer, pierwszy kanclerz Republiki Federalnej Niemiec,
• Alcide De Gasperi, premier i minister spraw zagranicznych Włoch,
• Winston Churchill, premier Wielkiej Brytanii.